အစာ အဆိပ္နွင့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ပြားလိုလွ်င္

အစာ အဆိပ္နွင့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ပြားလိုလွ်င္
_____________________________________
                                                              

ေစ်းမွ၀ယ္လာေသာ သားစိမ္း ငါးစိမ္းမ်ားတြင္ ေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ား ပါရွိေနႏိုင္သည္။ သားငါးမ်ားကို ႏူးႏူးနပ္နပ္ခ်က္ျပဳတ္လိုက္သည့္အခါ ယင္းဘက္တီးရီးယား တို႔သည္ ေသဆံုးသြားသည္က မ်ား၏။ ႏူးနႏူးနပ္နပ္မခ်က္ျပဳတ္ဘဲ စားသံုးမိလွ်င္မူ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ားေၾကာင့္ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး ရရွိႏိုင္ပါသည္။

တခ်ိဳ႔ေသာ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ားသည္ အသားငါးထဲတြင္ အေကာင္ဘ၀၊ အေကာင္သဏၭာန္ (Vegetative Form) ရွိေနျခင္းမဟုတ္ဘဲ မ်ိဳးေအာင္းေစ့ (Spore) ဘ၀ႏွင့္ ရွိေနတတ္ေလသည္။ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ားကို အေကာင္ဘ၀ (Vegetative Form) တြင္ အပူေပး၍သတ္ရန္ လြယ္ကူးေသာ္လည္း မ်ိဳးေအာင္းေစ့ (Spore) မ်ားသည္ အသား၊ ငါးကို ေတာ္ရံုတန္ရံု အပူေပး၍ ခ်က္ျပဳတ္ရံုႏွင့္ ေသမသြားတတ္ပါ။ အသား၊ ငါးကို ခ်က္ျပဳတ္ျပီး ခ်က္ခ်င္းမစားေသာက္ဘဲ ၾကာရွည္စြာထားမိပါက အပူခ်ိန္တျဖည္းျဖည္းက်လာေနစဥ္ မ်ိဳးေအာင္းေစ့ (Spore)ဘ၀မွ အေကာင္ဘ၀ (Vegetative Form) သို႔ ေျပာင္းလဲလာျပီး ေရာဂါျဖစ္ပြားေစႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသား၊ ငါးမ်ားကို စားသံုးလွ်င္—

အမဲသား၊ ဆိတ္သား၊ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငန္း၊ စသည့္ အသားအမ်ိဳးမ်ိဳးကို စားသံုးသည့္အခါ အသားမ်ား ကို အတံုးႀကီးႀကီးတံုး၍ ခ်က္ျပဳတ္လွ်င္ ပို၍ဂရဳစိုက္ဖို႔လို၏။ အမဲသား၊ ၀က္သားတံုးမ်ားကို အတံုးႀကီးႀကီးတံုး၍ ခ်က္လွ်င္ အသားတံုး၏ အတြင္းအက်ဆံုး အပိုင္းတြင္ေရာက္ေအာင္ ခ်က္ျပဳတ္မွသာ စိတ္ခ်ရေလသည္။

ခရုကမာ (Shellfish, Oyster)တို႔သည္ ေကာင္းစြာ မခ်က္ျပဳတ္ဘဲ စားလွ်င္ အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္ သည့္အစာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ခရုကမာအခြံကို ေသေသခ်ာခ်ာ ပြတ္တိုက္ေဆးေၾကာျပီးမွ အိုးထဲထည့္ရပါမည္။ ခ်က္ျပီး ခရုကမာမ်ားကို မခ်က္ရေသးသည့္ ခရုကမာေကာင္အစိမ္းမ်ား လွီးျဖတ္တံုးတစ္သည့္ေနရာတြင္ လွီးျဖတ္ျခင္း မျပဳသင့္ေပ။ ခရုကမာဟင္းကို ေန႔ဖို႔ည စာ ခ်န္ထားလွ်င္ အႏၲရာယ္မ်ားသျဖင့္ စား၍ကုန္ႏို္င္ရံုသာ ခ်က္စားျပီး၊ မကုန္လွ်င္ သြန္ပစ္သင့္ပါသည္။

အသား ငါးတို႔ကို အပူရွိန္ျပင္းျပင္းေပးျပီး ျမန္ျမန္က်က္ေအာင္ခ်က္ျပဳတ္ျခင္းသည္ စိတ္အခ်ရဆံုး ျဖစ္၏။ ဆီပူႏွင့္ေၾကာ္ျခင္း၊ အတံုးေသးေသးတံုးျပီး က်က္ေအာင္ မီးကင္ျခင္း၊ မီးအံုးျခင္း၊ ေလဖိအားျပင္းျပင္းႏွင့္ ေပါင္းျခင္း (Steaming under pressure) စသည္တို႔ျဖစ္ေပသည္။

ေလဖိအားသံုး ေပါင္းအိုးမ်ားျဖင့္ သားငါးမ်ားကို အခ်ိန္တိုတိုအတြင္း က်က္ေအာင္ခ်က္ျပဳတ္ႏိုင္၏။ ေလဖိအားႏွင့္ အပူခ်ိန္ကို တျပိဳင္နက္တြဲ၍သံုးေသာ ဤနည္းတြင္ ဘက္တီးရီးယားမ်ားသာမက ယင္းတို႔၏ မ်ိဳးေအာင္းေစ့ (Spore) မ်ားကိုပင္ ပ်က္စီးေအာင္ ဖ်က္ဆီးသတ္ျဖတ္ႏိုင္ေလသည္။

အသား ငါးမ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္ အပူခ်ိန္ မည္မွ်ေရာက္ေအာင္ ေပးႏိုင္သည္ဆိုေသာအခ်က္က အေရးအႀကီးဆံုး ျဖစ္ေပသည္။ လံုေလာက္သည့္ အပူခ်ိန္ေပး၍ က်က္ေအာင္၊ ႏူးနပ္ေအာင္ ခ်က္ႏိုင္မွ အႏၲရာယ္ကင္းမည္ျဖစ္၏။ မက်က္တက်က္ ခ်က္ထားေသာ အသား ငါး ကိုမွ စားလိုသည္ဆိုလွ်င္ ေရာဂါပိုးကင္းသည့္ တိရစၧာန္၏ လတ္ဆတ္ေသာအသား၊ ေရာဂါပိုးကင္း၍ လတ္ဆတ္ေသာ ငါးျဖစ္ေၾကာင္း ေသခ်ာဖို႔လိုပါသည္။ (ခရု၊ ကမာကဲ့သို႔ သတၱ၀ါမ်ားတြင္ ေရာဂါပိုးကင္းသည္ဟု မည္သို႔မွ တပ္အပ္ေသခ်ာစြာ မေျပာႏိုင္ပါ)။

အပူခ်ိန္လံုလံုေလာက္ေလာက္ႏွင့္ က်က္ေအာင္ခ်က္ထားေသာအသားသည္ အညိဳေရာင္ ျဖစ္ရပါမည္။ အသားတံုး၏ အတြင္းပိုင္းသည္ အညိဳေရာင္သို႔ မေျပာင္းေသးဘဲ နီျမဲနီေနလွ်င္ မက်က္ေသးေၾကာင္း သိႏိုင္၏။ Salmonella ႏွင့္ Clostridium perfringens ဘက္တီးရီးယားမ်ားေၾကာင့္ အစာလမ္းေၾကာင္း ေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊ လူအေျမာက္အျမား တျပိဳင္နက္ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ပြားရာတြင္ မက်က္တက်က္ ခ်က္ထားေသာ အမဲသားကို စားေသာက္မိျခင္း-မသန္ရွင္းေသာ ခ်က္ျပဳတ္အသံုးေဆာင္ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း-ဘက္တီးရီးယားပိုး၀င္ေနသည့္ အခ်ိန္ၾကာ ထားသည့္ ငါးငါးမ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္တတ္ပါသည္။

အသား ငါး စားျခင္းႏွင့္ သန္ေကာင္ေရာဂါမ်ား—
ကေလးကို အသား၊ ငါး ေကၽြးလွ်င္ သန္ေကာင္ေရာဂါရတတ္သည္ဟု ကေလးမိဘ အေတာ္မ်ားမ်ားက အထင္မွားေနၾကပါသည္။ သူတို႔သိထားေသာ သန္လံုးေကာင္ (Ascaris) မ်ားကို အသား၊ ငါး စားျခင္းေၾကာင့္ ရရွိျခင္းမဟုတ္ေပ။ ေရေလာင္းအိမ္သာ၊ တြင္းနက္အိမ္သာ စသည့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ အိမ္သာမ်ား မသံုးစြဲျခင္း၊ တကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းမႈ မရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကူးစက္ျခင္းသာျဖစ္ေလသည္။

အသား၊ ငါးတို႔ကို ႏူးနပ္ေအာင္ ခ်က္စားျခင္းျဖင့္ ထိုအစာမ်ားမွ ရရွိႏိုင္ေသာ အဓိက အာဟာရဓာတ္ျဖစ္သည့္ ပရိုတင္းမ်ား ပ်က္စီးေလ်ာ့နည္း မသြားပါ။ တနည္းျပန္ေျပာရလွ်င္ အသား၊ ငါးတို႔ကို အစိမ္း သို႔မဟုတ္-မက်က္တက်က္ စားျခင္းျဖင့္ ထူးထူးျခားျခား အာဟာရတန္ဖိုး တက္မလာပါ။ ေရာဂါရႏိုင္သည့္ အႏၲရာယ္သာ ပို၍မ်ားပါသည္။

(ထို႔အတူ ၾကက္ဥအစိမ္းကို ေဖာက္ေသာက္ျခင္းသည္ ၾကက္ဥကို ေၾကာ္စားျခင္း၊ ျပဳတ္စားျခင္းႏွင့္ အာဟာရတန္ဖိုး မကြာျခားပါ။ ေရာဂါရဖို႔ အႏၲရာယ္သာ ပိုမ်ားပါသည္။
အလားတူပင္ ႏြားႏို႔ကို မက်ိဳဘဲ အစိမ္းေသာက္ျခင္းသည္ က်က္ေအာင္ က်ိဳ၍ေသာက္ျခင္းႏွင့္ အာဟာရတန္ဖိုး မကြာျခားပါ။ ေရာဂါရဖို႔ အႏၲရာယ္သာ ပိုမ်ားပါသည္။)
ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔၏ ဓေလ့အတိုင္း အသား၊ ငါးတို႔ကို ႏူးနပ္ေအာင္ ခ်က္ျပဳတ္ျပီးမွစားျခင္း၊ ထမင္းဟင္းမ်ားကို ပူပူေႏြးေႏြး စားသံုးျခင္းတို႔သည္ က်န္းမာေရးရႈေထာင့္မွၾကည့္လွ်င္ ေကာင္းမြန္လွသျဖင့္ ဆက္လက္က်င့္သံုးသင့္ေၾကာင္း ေျပာလိုပါသည္။ ျမန္မာမိသားစုအမ်ားစု၏ မီးဖိုေခ်ာင္အေျခအေန ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေနတို႔ႏွင့္လည္း ကိုက္ညီသည့္စနစ္ျဖစ္ပါသည္။

Source: ေဒါက္တာလွၾကည္ (Lifestyle ၂၀၀၁-ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလ)
Credit to >>Rachanok Min Burma